Tại sao có những người giao tiếp tiếng Anh rất tốt nhưng điểm IELTS Speaking không cao bằng một số người mới ôn luyện 1 – 2 năm? Câu trả lời nằm ở IELTS Speaking Band Descriptors – Tiêu chí chấm điểm IELTS Speaking. Ai hiểu rõ và đáp ứng tiêu chí do bài thi Speaking đưa ra, họ sẽ có cơ hội dành số điểm cao hơn.
I. Tiêu chí chấm điểm IELTS Speaking là gì?
IELTS Speaking Band Descriptors là tiêu chí chấm điểm IELTS Speaking chính thức do Hội đồng tổ chức thi IELTS phát hành với 4 tiêu chí lần lượt là:
- Fluency and Coherence (Độ trôi chảy và mạch lạc khi nói)
- Lexical Resource (Vốn từ vựng)
- Grammatical Range and Accuracy (Độ đa dạng và chính xác của cấu trúc câu)
- Pronunciation (Phát âm)
Người ta thường nói “Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”. Để giúp các bạn luyện tập cho phần thi Nói hiệu quả hơn, The IELTS Workshop sẽ chia sẻ tới các bạn những lưu ý để ghi điểm Speaking – dựa trên 4 tiêu chí dưới đây.
1. Fluency and Coherence (Độ trôi chảy và mạch lạc)
Tiêu chí này sẽ được đánh giá dựa trên 2 tiêu chí nhỏ hơn:
- Speaking coherently (Nội dung nói mạch lạc): Những gì bạn nói phải ăn nhập và liên kết với nhau. Sự liên kết này biểu thị ở mặt thông tin (nói dễ hiểu đến đâu, có đúng trọng tâm câu hỏi không) và mặt hình thức (dùng các từ nối trong lúc nói)
- Speak at length (Câu trả lời đủ dài) : thí sinh cần cung cấp có những câu trả lời với độ dài tương đối và phù hợp với từng phần thi.
Example: Do you like sports?
No, not at all.
Thí sinh sẽ mất điểm nếu trả lời như vậy, đơn giản vì độ dài câu hỏi và nội dung trong đó chưa đáp ứng được nhu cầu của người nghe.
2. Lexical Resource (Vốn từ vựng)
Tiêu chí này liên quan tới:
- Dùng từ chính xác: đây là lỗi thường gặp nhất trong IELTS Speaking do thí sinh có thói quen dịch từ tiếng mẹ đẻ. Việc sử dụng từ sai ngữ cảnh có thể gây hiểu nhầm, từ đó giảm mức độ truyền tải thông tin tới người nghe. Đến lúc này, điểm Coherence cũng sẽ giảm theo.
- Vốn từ theo chủ đề: thí sinh có khả năng sử dụng từ vựng theo chủ đề đa dạng sẽ được giám khảo đánh giá cao theo tiêu chí này. Nếu muốn đat band từ 6.5+ trở lên, thí sinh nên tránh sử dụng những từ quá quen thuộc như I like, I don’t like, happy, beautiful,…
3. Grammatical Range and Accuracy (Độ đa dạng và chính xác của Ngữ pháp)
Tiêu chí này tập trung đánh giá các cấu trúc câu mà bạn dùng khi trả lời câu hỏi của giám khảo. Cụ thể, thí sinh nên lưu ý một số điểm như:
- Kết hợp câu đơn và câu ghép
- Sử dụng linh hoạt các loại mệnh đề, cấu trúc phức hợp
- Tránh mắc lỗi (đặc biệt là các lỗi về thì – tense và các lỗi ngữ pháp căn bản)
Xem thêm: Tổng hợp ngữ pháp trong tiếng Anh
4. Pronunciation (Phát âm)
Có thể nói, Pronunciation cùng Fluency là yếu tố quan trọng nhất nhì trong IELTS Speaking, vì nó để lại ấn tượng đầu tiên của giám khảo về người thi. Tiêu chí này sẽ được đánh giá dựa trên:
- Các nguyên âm (vowel) và phụ âm (consonant) được phát âm 1 cách chính xác
- Nhấn đúng trọng âm (stress)
- Có ngữ điệu (intonation), nhịp điệu (rhymth) lên xuống phù hợp. Không nói quá chậm hay quá nhanh, đồng thời phải ngắt giọng đúng chỗ.
Đương nhiên, trừ khi hướng tới band 9, thí sinh không cần phải đạt đến độ hoàn hảo cho tất cả các tiêu chí trên. Với mỗi mức điểm cụ thể, các bạn chỉ cần tập trung vào những yếu tố nhất định là đã có thể tối ưu band IELTS Speaking của bản thân rồi.
II. Những lưu ý quan trọng trong phần thi IELTS Speaking
1. Tránh học thuộc lòng các bài mẫu
Việc học thuộc lòng bài mẫu có thể khiến bạn rơi vào trạng thái bị động nếu quên bài, ngập ngừng khi nói, hoặc tệ hơn là không thể hoàn thành phần thi của mình. Giám khảo cũng không đánh giá cao việc thí sinh học thuộc lòng bài mẫu và có thể trừ điểm phần thi của bạn.
Thay vì học thuộc lòng bài mẫu, bạn có thể tham khảo các từ vựng, các cụm từ đắt giá trong bài mẫu speaking, lên dàn ý và học tập cách triển khai ý tưởng cho chủ đề tương tự để dễ dàng lên dàn bài cho bài nói của mình.
2. Hạn chế trả lời lạc đề
Trả lời đúng trọng tâm câu hỏi sẽ giúp bạn có điểm số cao (do đáp ứng 25% điểm của tiêu chí Task Response ). Bạn cần đọc hiểu thật rõ câu hỏi để tránh lạc đề, cố gắng truyền tải nội dung phần nói thật súc tích, tránh trả lời lặp ý, lan man. Nên sử dụng các cụm từ dẫn dắt (linking phrase), nối câu, liên kết ý tưởng để có câu trả lời hoàn chỉnh và hay nhất.
3. Luôn cố gắng mở rộng các luận điểm
Mặc dù việc trả lời thẳng vào trọng tâm là tốt, nhưng bạn đừng chỉ trả lời cụt lủn ý chính của câu hỏi, mà nên mở rộng và bổ sung thêm những ý phụ liên quan đến câu trả lời ấy. Bạn có thể tự đặt những câu hỏi “WH question” (What, When, Why, Where, Who, How) để phát triển thêm ý và diễn giải câu trả lời của mình phong phú hơn.
Việc này cho thấy bạn có khả năng sử dụng từ vựng tốt (đáp ứng tiêu chí Lexical Resource trong chấm điểm) và giúp bạn chứng minh khả năng liên kết ý trong bài nói (đáp ứng tiêu chí Fluency and Coherence ).
4. Duy trì tương tác với giám khảo
Mặc dù giám khảo đã có một thang điểm chấm thi rất chi tiết, tuy nhiên giám khảo không phải là robot mà cũng là người. Việc bạn duy trì tương tác với giám khảo giúp phần thi của bạn trở nên bớt trang trọng hơn, có thể giúp bạn giảm căng thẳng để hoàn thành bài thi thật tốt.
Ngoài ra việc này cũng giúp bạn chứng minh được khả năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh trong đời sống thực tế (đúng với tiêu chí kiểm tra của bài thi IELTS) chứ không chỉ là phần thi được học thuộc lòng từ trước.
Tuy nhiên lưu ý việc tương tác với giám khảo ở đây chỉ nên dừng lại ở những cử chỉ nhẹ nhàng như tươi cười, giao tiếp bằng mắt, sử dụng ngôn ngữ cơ thể, hoặc bạn có thể sử dụng những cụm từ trong bài nói ví dụ “You know” (bạn biết đấy), hoặc những câu hỏi tu từ. Tuyệt đối không làm cho bài nói của bạn trở nên quá suồng sã, không phù hợp với tính chất của phần thi.
Để đạt band điểm Speaking mong muốn, các bạn hãy:
- Xác định band mục tiêu rõ ràng
- Xác định trình độ của bản thân
- Lên lộ trình học IELTS phù hợp và luyện tập theo lộ trình đó.
Trên đây là những thông tin khái quát về IELTS Speaking Band Descriptors – Tiêu chí chấm điểm Speaking trong bài thi IELTS. Hãy tìm hiểu kĩ và luyện tập Speaking thật nhiều để đạt được kết quả như mong muốn nhé!
Để học cách xây dựng câu trả lời hoàn chỉnh cho phần thi IELTS Speaking, bạn có thể tham khảo khóa học IELTS Senior của The IELTS Workshop.
