Với bất kì ngôn ngữ nào cũng đều cần có Intonation (ngữ điệu), với vai trò truyền đạt cảm xúc khi nói. Khi bạn truyền đạt ngữ điệu không đúng sẽ khiến người nghe hiểu không rõ ý hoặc hiểu sai ý nghĩa của câu nói. Vì vậy khi sử dụng Intonation trong tiếng Anh bạn cần nắm rõ những quy tắc của chúng để có thể giao tiếp một cách tự nhiên nhất, cùng The IELTS Workshop tìm hiểu về chủ đề này nhé.
1. Intonation là gì?
Theo từ điển Cambridge, intonation (ngữ điệu) được hiểu là “describes how the voice rises and falls in speech” (miêu tả cách giọng nói lên cao hoặc xuống khi nói).
Vì vậy Intonation được hiểu là sự thay đổi trong cao độ của giọng nói, nghĩa là lên/ xuống giọng hoặc ngân nga khi nói.
Khi sử dụng ngữ điệu cần cẩn thận vì nó mang ẩn ý riêng và thể hiện cảm xúc. Hãy cùng xem một ví dụ về ngữ điệu thay đổi qua video của thầy Đặng Trần Tùng dưới đây:
2. Những quy tắc Intonation cơ bản
Với 3 loại ngữ điệu chủ yếu trong tiếng Anh đó là:
- Falling intonation
- Rising intonation
- Rise – Fall intonation
FALLING INTONATION (xuống giọng ↓) diễn tả việc bắt đầu câu nói với tông giọng khá cao và hạ giọng xuống thấp so với tông giọng ban đầu ở những âm tiết cuối cùng của một cụm từ, nhóm từ hoặc một câu.
Hạ giọng ở từ cuối cùng của câu trong các trường hợp sau:
– Statements (câu trần thuật): câu khẳng định một sự kiện/ quan điểm/ ý tưởng.
Ex: I study English every day↓.
– Commands (câu mệnh lệnh): ra lệnh/ yêu cầu người khác làm gì đó.
Ex: Put your paper down, please↓!
– Exclamation (câu cảm thán): thể hiện cảm xúc đối với sự vật
Ex: What a lovely dog↓!
– WH-questions (câu hỏi với WH): câu hỏi bắt đầu bằng “what/ where/ when/ who/ why/ how”
Ex: Where are you from↓?
RISING INTONATION (ngữ điệu lên giọng ↑) diễn tả việc bắt đầu câu với tông giọng thấp và lên giọng sẽ cao hơn so với tông giọng ban đầu ở những âm tiết cuối cùng của câu, một cụm từ hoặc một nhóm từ.
Lên giọng từ cuối cùng của câu
- Yes/No Question (câu nghi vấn): câu hỏi với câu trả lời bằng Yes hoặc No
Cấu trúc của câu nghi vấn: (Auxiliary verb) + S + V
Ex: Do you like bananas? (rising)
Do you love me? (rising)
RISING-FALLING INTONATION (lên-xuống) lên giọng ở một số từ và xuống giọng ở một số từ trong câu.
– Listing sentences (câu liệt kê): câu trần thuật dùng liệt kê nhiều đối tượng tương đồng được cách nhau bằng dấu phẩy hoặc ‘and’.
Lên giọng các đối tượng được liệt kê trước và hạ giọng ở đối tượng cuối cùng trong danh sách.
Ex: I like eating bananas↑, apples↑, strawberries↑, oranges↑ and watermelon↓.
Ex: There are four people in my family such as my father↑, my mother↑, my brother↑ and me↓.
– Alternative questions (câu hỏi lựa chọn): câu hỏi buộc người nghe phải chọn lựa trong số các đối tượng được liệt kê và các lựa chọn này ngăn cách bằng từ ‘or’.
Lên giọng ở các lựa chọn đầu và xuống đối với lựa chọn cuối cùng.
Ex: Do you like coffee↑ or tea↓?
Ex: Which one do you prefer, white↑ or black↓?
3. Lưu ý khi học Intonation cho người Việt
Tiếng Việt thuộc loại ngôn ngữ có thanh điệu, hệ thống thanh điệu của tiếng Việt gồm 6 thanh: ngang, huyền, sắc, hỏi, ngã, nặng. Trong tiếng Việt người nói sẽ không để ý đến ngữ điệu cả câu, bởi mỗi từ trong tiếng Việt có một thanh điệu riêng. Ngữ điệu trong tiếng Việt cũng vì thế mà thay đổi theo vào ngữ cảnh.
Với tiếng Anh thì ngược lại vì tiếng Anh là ngôn ngữ không có thanh điệu. Vì vậy khi nói, người nói tập trung nhấn mạnh vào trọng âm và ngữ điệu của cả câu.
Chính vì sự khác biệt này, người Việt khi nói tiếng Anh thường gặp những khó khăn như:
- Khi nói không có sự nhấn mạnh nên các câu khi được nói đều cùng một tông giọng đều, không nhấn nhá, không lên, xuống giọng khi giao tiếp nên thường không có ngữ điệu cho cả câu.
- Nếu có ngữ điệu thì khi nói sẽ không tự nhiên và khác so với ngữ điệu tiếng Anh.
=> Tiếng Việt: ngôn ngữ có thanh điệu, ngữ điệu dựa vào ngữ cảnh
Tiếng Anh: ngôn ngữ không có thanh điệu, ngữ điệu dựa vào trọng âm. Vậy nên hãy chú ý đến trọng âm khi nói nhé.
4. Tầm quan trọng của Intonation trong tiếng Anh và IELTS Speaking
Dù có ngữ pháp và từ vựng tốt, nếu bạn nói không đúng ngữ điệu tiếng Anh thì câu nói của bạn sẽ không được tự nhiên. Thậm chí, còn gây khó chịu hoặc gây hiểu nhầm tới người nghe.
Intonation không được đề cập trực tiếp trong tiêu chí chấm điểm của bài thi IELTS Speaking. Tuy nhiên, để được ít nhất band 6 trở lên, phần trình bày của thí sinh cần “can be generally understood” (có thể hiểu). Nếu thí sinh có ngữ điệu không phù hợp thì diễn đạt sẽ trở nên khó hiểu. Điều này gây khó khăn cho giám khảo trong việc hiểu điều thí sinh muốn diễn tả, từ đó không thể đánh giá và cho điểm cao.
Bên cạnh đó, việc áp dụng intonation sẽ giúp câu trả lời của thí sinh trở nên “sống động” và tự nhiên hơn. Theo bạn, ai sẽ là người gây ấn tượng với giám khảo?
Một người có tông giọng đều đều như một cái máy?
Hay, một người nói có ngữ điệu, cảm xúc?
5. Luyện tập thực hành ngữ điệu (Intonation)
1. Chọn nguồn thực hành nghe (audio hoặc video) có subtitle/ transcript.
2. Đọc trước transcript và xác định quy tắc intonation (falling/ rising/ falling-rising) cho từng câu trong bài nghe.
3. Tập lên/ xuống cho từ cần lên hoặc xuống giọng.
4. Nghe và đối chiếu ngữ điệu trong file có trùng với định hướng ngữ điệu đã xác định ở bước 2 không.
Thực hành kỹ thuật “shadowing” (nói nhại) để luyện ngữ điệu theo giọng trong file.
5. Ghi âm lại giọng nói của mình và so sánh với file bản ngữ để khắc phục/ cải thiện.
Đó là những điều cần biết về ngữ điệu (Intonation) trong tiếng Anh. Các bạn hãy cố gắng kiên trì luyện tập để nhớ hết các quy tắc cơ bản và thực hành thường xuyên thành phản xạ để không bị mắc lỗi khi nói tiếng Anh nữa nhé. The IELTS Workshop chúc bạn luôn học tốt.
Tại The IELTS Workshop, bạn sẽ có cơ hội cải thiện Intonation khi tham gia khóa học Freshman cùng với những kỹ năng cần thiết khác cho Speaking.
