Tất tần tật kỳ thi tiếng Anh đầu vào Đại học mà tân sinh viên cần biết

Khi bước vào cánh cửa Đại học, tân sinh viên còn phải đối mặt với kỳ thi tiếng Anh đầu vào Đại học, đây là một trong những yêu cầu phổ biến tại nhiều trường. Không chỉ là một thủ tục đơn thuần, mà kỳ thi còn là căn cứ quan trọng để xếp lớp cho tân sinh viên. Bài viết này, The IELTS Workshop sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài thi này, cũng như cách chuẩn bị hiệu quả nhất để đạt điểm cao.

1. Bài thi tiếng Anh đầu vào Đại học là gì?

Bài thi tiếng Anh đầu vào Đại học là một bài kiểm tra đánh giá năng lực sử dụng tiếng Anh thực tế của tân sinh viên sau khi trúng tuyển. Bài thi thường được tổ chức trong tuần lễ sinh hoạt công dân đầu khóa hoặc vào đầu học kỳ đầu tiên.

Mục tiêu của bài kiểm tra này không phải để đánh giá điểm số “đậu” hay “rớt”, mà nhằm xác định trình độ tiếng Anh hiện tại của sinh viên để xếp lớp phù hợp hoặc quyết định việc miễn học phần tiếng Anh đại cương nếu đủ điều kiện.

Tùy vào từng trường Đại học, bài thi có thể được sử dụng cho các mục đích sau:

Xếp lớp tiếng Anh theo trình độ (cơ bản, trung bình, nâng cao)
Xét điều kiện vào các chương trình đào tạo chất lượng cao, tiên tiến hoặc học bằng tiếng Anh
Là căn cứ xét miễn một số học phần nếu sinh viên có năng lực tiếng Anh vượt yêu cầu
Hỗ trợ đăng ký học bổ trợ nếu sinh viên chưa đạt mức tối thiểu

Việc hiểu rõ mục tiêu và tính chất của bài thi sẽ giúp bạn có sự chuẩn bị tốt hơn ngay từ đầu.

2. Cấu trúc đề thi tiếng Anh đầu vào của các trường Đại học

Không có một mẫu đề thi tiếng Anh đầu vào cố định cho toàn bộ các trường đại học tại Việt Nam. Trên thực tế, mỗi trường sẽ lựa chọn cấu trúc đề thi riêng dựa trên định hướng đào tạo, tiêu chuẩn đầu ra và trình độ trung bình của sinh viên đầu vào. Tuy nhiên, có bốn dạng đề được sử dụng phổ biến nhất hiện nay: CEPT, TOEIC, IELTS và VSTEP. Dưới đây là phân tích chi tiết về từng dạng bài thi để bạn nắm rõ ưu – nhược điểm và có sự chuẩn bị phù hợp.

2.1. Theo dạng đề thi CEPT

CEPT là bài kiểm tra năng lực tiếng Anh trực tuyến do Cambridge English thiết kế, được dùng để xác định trình độ đầu vào của sinh viên hoặc nhân viên. Bài thi linh hoạt, có thể tổ chức trực tiếp hoặc online và có tính thích ứng cao – nghĩa là mức độ khó của câu hỏi thay đổi dựa trên câu trả lời trước đó của thí sinh.

Cấu trúc bài thi:

Reading & Listening (kết hợp): Thí sinh làm đồng thời phần đọc hiểu và nghe hiểu trong vòng khoảng 40–60 phút. Câu hỏi trải dài từ trình độ A1 đến C1.
Grammar & Vocabulary: Phần này kiểm tra kiến thức ngữ pháp và vốn từ vựng trong các ngữ cảnh thực tế.
Viết & Nói (tuỳ chọn): Một số trường có thể yêu cầu làm thêm bài viết luận ngắn hoặc phỏng vấn nói trực tiếp để đánh giá toàn diện hơn.

Ưu điểm:

Tính chính xác cao do bài thi được thiết kế thích ứng theo trình độ.
Thời gian ngắn, kết quả trả nhanh.
Thích hợp với các trường yêu cầu đánh giá tổng quát mà không cần kỹ năng Viết – Nói.

Nhược điểm:

Không đánh giá toàn diện 4 kỹ năng nếu không tổ chức phần Nói – Viết.
Thường chỉ được dùng trong nội bộ nhà trường, không có giá trị quy đổi rộng rãi như TOEIC hay IELTS

2.2. Theo dạng đề thi TOEIC

TOEIC là bài thi đánh giá khả năng sử dụng tiếng Anh trong môi trường làm việc quốc tế, rất phổ biến tại các trường đại học khối Kinh tế – Kỹ thuật như Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại học Ngân hàng TP.HCM,…

Cấu trúc bài thi tiêu chuẩn:

Listening: 100 câu hỏi trắc nghiệm, làm trong 45 phút. Gồm các đoạn hội thoại, mô tả tranh, thông báo,… nhằm kiểm tra khả năng nghe hiểu thực tế.
Reading: 100 câu hỏi, làm trong 75 phút, bao gồm đọc hiểu văn bản, điền từ vào chỗ trống, tìm lỗi sai,…

Tổng thời gian: 2 tiếng, điểm tối đa: 990 điểm.

Lưu ý: Một số trường rút gọn bài thi xuống còn 60–90 phút và giảm số lượng câu hỏi để phù hợp với tính chất kiểm tra đầu vào, không phải thi lấy chứng chỉ.

Ưu điểm:

Phù hợp với sinh viên có định hướng làm việc trong môi trường doanh nghiệp, kinh doanh.
Dạng câu hỏi quen thuộc, dễ luyện tập.
Kỹ năng nghe và đọc sát thực tế, dễ ứng dụng.

Nhược điểm:

Không có phần nói và viết, nên không phản ánh toàn diện năng lực tiếng Anh.
Dễ học “mẹo” làm bài hơn là đánh giá tư duy ngôn ngữ thật sự.

2.3. Theo dạng bài thi IELTS

IELTS là bài thi quốc tế có giá trị toàn cầu, thường được sử dụng trong các chương trình đào tạo bằng tiếng Anh, chương trình liên kết quốc tế hoặc để xét tuyển vào lớp chất lượng cao ở các trường đại học như Đại học Quốc gia, ĐH RMIT, UEH, HUTECH,…

Cấu trúc bài thi chuẩn IELTS:

Listening: 4 phần, tổng cộng 40 câu, làm trong 30 phút.
Reading: 3 đoạn văn dài, gồm 40 câu hỏi, thời gian 60 phút.
Writing: Gồm 2 bài viết – Task 1 (mô tả biểu đồ) và Task 2 (viết luận), thời gian 60 phút.
Speaking: Phỏng vấn trực tiếp với giám khảo, kéo dài 11–14 phút.

Tổng thời gian: khoảng 2 giờ 45 phút, điểm số theo thang 0.0 – 9.0.

Lưu ý: Trong kỳ kiểm tra đầu vào, các trường có thể rút gọn còn 2–3 kỹ năng chính để phù hợp thời lượng thi.

Ưu điểm:

Đánh giá toàn diện cả 4 kỹ năng.
Có giá trị quy đổi quốc tế, phục vụ học tập và du học.
Rèn luyện tư duy học thuật, phù hợp với sinh viên định hướng học chương trình quốc tế.

Nhược điểm:

Độ khó cao hơn các bài kiểm tra thông thường.
Thời gian ôn luyện dài, dễ gây áp lực cho sinh viên chưa có nền tảng tốt.

Xem thêm: Sinh viên nên học IELTS hay TOEIC? So sánh ưu – nhược điểm

2.4. Theo dạng bài thi VSTEP

VSTEP (Vietnamese Standardized Test of English Proficiency) là bài thi năng lực ngoại ngữ quốc gia, được thiết kế bởi Bộ GD&ĐT, dùng trong các trường đại học công lập, đặc biệt phổ biến ở khối Sư phạm, Công an, Quân đội, hoặc để đánh giá chuẩn đầu ra ngoại ngữ.

Cấu trúc VSTEP bậc 3 – 5 (tương đương B1 – C1):

Listening: 35–40 phút, gồm 3 phần.
Reading: 60 phút, gồm 4–5 đoạn văn.
Writing: 60 phút, viết 2 bài (mô tả biểu đồ + bài luận).
Speaking: 12–15 phút, thi với giám khảo theo 3 phần.

Tổng thời gian: khoảng 180 phút.

Ưu điểm:

Chuẩn hóa theo khung 6 bậc dành riêng cho người Việt.
Được công nhận bởi nhiều cơ sở đào tạo trong nước.
Nội dung gần gũi, có thể tự luyện dễ dàng nếu có tài liệu phù hợp.

Nhược điểm:

Giá trị sử dụng chủ yếu trong nước.
Thời lượng dài, dễ gây áp lực cho người mới làm quen với đề.

3. Thi tiếng Anh đầu vào Đại học có khó không?

Đây là câu hỏi mà hầu hết sinh viên đều thắc mắc. Câu trả lời là: bài thi không quá khó, nhưng cũng không nên chủ quan.

Mức độ khó dễ của bài thi phụ thuộc vào dạng đề và yêu cầu đầu ra của từng trường. Tuy nhiên, về cơ bản, nội dung thi sẽ không vượt quá kiến thức đã học trong chương trình THPT. Nếu bạn có nền tảng tiếng Anh khá vững, đặc biệt là quen thuộc với các dạng đề TOEIC hoặc IELTS, thì việc làm bài thi sẽ tương đối dễ dàng.

Tuy nhiên, với các bạn “mất gốc” tiếng Anh hoặc không thường xuyên luyện tập, bài thi có thể là một thử thách thực sự. Một số bạn vì không ôn tập kỹ nên bị xếp vào lớp học lại tiếng Anh từ đầu, gây tốn thời gian và ảnh hưởng tới tiến độ học tập.

Xem thêm: Điều kiện đầu vào tiếng Anh của một số trường quốc tế tại Việt Nam

4. Thời gian thi tiếng Anh đầu vào cho tân sinh viên

Tùy theo quy định từng trường, thời gian tổ chức bài thi tiếng Anh đầu vào đại học có thể khác nhau. Dưới đây là một số mốc thời gian phổ biến:

Trong tuần sinh hoạt công dân: nhiều trường tổ chức thi ngay trong tuần đầu tiên để xếp lớp kịp thời.
Trước khi bắt đầu học kỳ 1: sinh viên phải hoàn thành bài thi trước khi xếp thời khóa biểu.
Thi online tại nhà hoặc trên hệ thống LMS: một số trường áp dụng hình thức thi trực tuyến, cho phép sinh viên làm bài tại nhà với thời gian linh hoạt, có giám sát qua webcam hoặc phần mềm chấm điểm tự động.

Thông tin về thời gian thi, địa điểm, hình thức nộp lệ phí (nếu có) thường được công bố trên website của trường hoặc qua email cá nhân. Vì vậy, bạn nên theo dõi sát sao để không bỏ lỡ lịch thi.

5. Tài liệu ôn thi tiếng Anh đầu vào đại học

Lựa chọn đúng tài liệu sẽ giúp bạn ôn luyện hiệu quả và tự tin hơn. Dưới đây là 5 bộ sách phù hợp cho bạn ôn luyện kỳ thi tiếng Anh đầu vào đại học.

English Grammar in Use (Raymond Murphy): Bộ sách giúp bạn nắm chắc mọi chủ điểm ngữ pháp. Với cấu trúc lý thuyết bên trái, bài tập bên phải, đây là lựa chọn số một để xây dựng nền tảng ngữ pháp vững chắc và tự học hiệu quả.

Ngữ pháp tiếng Anh (Mai Lan Hương & Hà Thanh Uyên): Cuốn sách ngữ pháp “quốc dân” với phần giải thích bằng tiếng Việt dễ hiểu và hệ thống bài tập trắc nghiệm bám sát cấu trúc đề thi THPT. Đây là tài liệu không thể thiếu để bạn ôn luyện.

Vocabulary in Use (McCarthy & O’Dell):Học từ vựng một cách thông minh theo từng chủ đề, thay vì học các từ riêng lẻ. Sách giúp bạn ghi nhớ từ trong ngữ cảnh, mở rộng vốn từ bài bản và ứng dụng trực tiếp vào bài đọc hiểu.

Bộ sách Basic IELTS: Dành cho những bạn muốn xây dựng kỹ năng toàn diện một cách từ từ. Bộ sách này giúp bạn làm quen với các dạng bài nghe-đọc-viết theo chuẩn quốc tế, từ đó nâng cao phản xạ và tư duy ngôn ngữ một cách bài bản.

Bộ sách Collins English for Exams: Đây là lựa chọn “nâng cao” cho các bạn học sinh khá giỏi, đặt mục tiêu điểm 9, 10. Bộ sách tập trung vào từ vựng và ngữ pháp học thuật, cung cấp các chiến lược làm bài chuyên sâu, giúp bạn bứt phá và đạt điểm số tối đa.

6. Chiến lược đạt điểm cao bài kiểm tra tiếng Anh đầu vào Đại học

Dưới đây là một số lời khuyên giúp bạn chuẩn bị tốt và đạt điểm cao trong kỳ thi tiếng Anh đầu vào:

6.1. Ôn tập theo dạng đề của trường

Trước hết, bạn cần tìm hiểu dạng đề mà trường bạn tổ chức. Tham khảo đề mẫu nếu có, hoặc liên hệ sinh viên khóa trước để hỏi kinh nghiệm thi. Nếu trường thi theo dạng TOEIC, hãy luyện nghe – đọc với đề TOEIC; nếu thi theo IELTS, hãy luyện tập cả 4 kỹ năng.

6.2. Làm quen với áp lực thời gian

Dù là thi trực tiếp hay thi online, bài thi tiếng Anh đầu vào đều giới hạn thời gian. Hãy luyện tập bằng cách làm đề thử và bấm giờ. Việc quen với áp lực thời gian sẽ giúp bạn phân bổ thời gian hợp lý trong phòng thi.

Bạn có thể kiểm tra trình độ tiếng Anh của mình tại: Top 5 trang web test trình độ tiếng Anh miễn phí tốt nhất

6.3. Luyện nghe – đọc hàng ngày

Hai kỹ năng thường gặp nhất trong bài kiểm tra là Listening và Reading. Bạn có thể luyện nghe qua các kênh như BBC Learning English, VOA Learning English hoặc TED Talks. Đọc báo tiếng Anh, sách tiếng Anh cũng là cách hiệu quả để tăng vốn từ và cải thiện khả năng đọc hiểu.

Tham khảo nguồn nghe và đọc tiếng Anh tại:

6.4. Trau dồi từ vựng theo chủ đề

Tập trung học từ vựng theo chủ đề thường gặp như: giáo dục, đời sống sinh viên, môi trường, công nghệ,… Việc này giúp bạn làm bài nhanh hơn và dễ hiểu nội dung bài nghe hoặc đọc.

6.5. Ngủ đủ, ăn uống lành mạnh trước ngày thi

Tinh thần tỉnh táo, thoải mái sẽ giúp bạn làm bài hiệu quả hơn rất nhiều. Tránh học dồn dập vào sát ngày thi, thay vào đó hãy ôn tập đều đặn mỗi ngày và dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý.

Xem thêm: Sinh viên năm nhất cần chuẩn bị những gì khi lên đại học?

Tạm kết

Thi tiếng Anh đầu vào Đại học không đơn giản là một bài kiểm tra ngắn ngủi đầu năm, mà là bước đệm quan trọng giúp sinh viên xác định năng lực, định hướng học tập và mở ra cơ hội tiếp cận các chương trình đào tạo chất lượng. Qua bài viết trên The IElTS Workshop đã đưa ra rõ cấu trúc đề thi, thời gian thi cũng như chuẩn bị chiến lược ôn tập phù hợp sẽ giúp bạn tự tin vượt qua kỳ thi này với kết quả tốt nhất.

Đừng chờ đến sát ngày thi mới bắt đầu luyện tập – hãy chủ động từ hôm nay để biến bài kiểm tra này thành lợi thế đầu tiên trong hành trình học đại học của bạn.

Nếu bạn có nhu cầu nâng cao trình độ tiếng Anh, đừng quên liên hệ với The IELTS Workshop và nhận tư vấn miễn phí về lộ trình IELTS phù hợp cho mỗi trình độ.